Biblioteka Publiczna Gminy Kłodzko jeszcze w ubiegłym roku wystartowała w konkursie „organizacje pozarządowe bibliotekom”. Jednym z efektów jest projekt „edukacja zdrowotna w bibliotece – pielęgniarstwo dla zdrowia społeczności lokalnej” realizowany przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie w ramach ogólnopolskiego Programu Rozwoju Bibliotek.
Dlaczego edukacja zdrowotna? Odpowiednio wcześniej bibliotekarze przeprowadzili badania w zakresie oczekiwań i potrzeb społeczności lokalnej. W hierarchii potrzeb na ochronę zdrowia wskazało 45% respondentów, w tym najwięcej w sołectwie Krosnowice. Stąd ten kierunek.
Towarzystwo przeszkoliło jednego bibliotekarza w osobie Małgorzaty Pilipaki do pełnienia roli lokalnego lidera do realizacji niniejszego projektu. Na ten cel biblioteka otrzymała grant w kwocie 500 złotych.
W piątek 25 stycznia 2013 roku malutka Filia nr 2 Biblioteki Publicznej Gminy Kłodzko w Krosnowicach, przy ulicy Sportowej 10 pękała w szwach. Na prelekcję przybyło dwadzieścia osób, w tym wiceprzewodniczący Rady Gminy Kłodzko pan Edward Dąbrowa.
Prelekcję o chorobach cywilizacyjnych poprowadziła pani Marzena Krysa – wykładowca Wydziału Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznej we Wrocławiu. Zrobiła to bardzo interesująco, a uczestnicy dodatkowo chętnie skorzystali z nieodpłatnego pomiaru ciśnienia tętniczego. Przy pierogach, kanapkach i jabłeczniku rozmawiano o objawach takich chorób jak cukrzyca, otyłość, choroby sercowo-naczyniowe, osteoporoza, choroby układu oddechowego, choroba wrzodowa żołądka. Sporo czasu pani Marzena poświęciła profilaktyce tych chorób, a pytania od słuchaczy płynęły jedno za drugim. Poznano metody pomiaru masy ciała, obliczenia BMI i określenia rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Poniżej kilka skondensowanych informacji.
Czym jest cukrzyca: to zespół chorób metabolicznych, w których dochodzi do hiperglikemii, czyli podwyższonej ilości cukru we krwi. Przyczyną cukrzycy są zaburzenia produkcji lub działania w organizmie insuliny - hormonu, który odgrywa zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów. Objawy cukrzycy typu 1: niewyjaśnione chudnięcie pomimo zwiększenia apetytu; wzmożone pragnienie zmuszające do wypijania ponad 3 litrów płynów dziennie; częste oddawanie dużych ilości moczu; stałe zmęczenie fizyczne; pojawienie się grzybicy, swędzenie w okolicach intymnych; zaburzenia widzenia, brak ostrości obrazu i trudności w czytaniu; senność w ciągu dnia trudna do opanowania. Na cukrzycę typu 1 zapadają ludzie młodzi, a nawet małe dzieci. U 10 proc. pacjentów wykrywa się ją przed 14. rokiem życia, u 10 proc. - między 14. a 18. rokiem życia, a u pozostałych 80 proc. - przed 30. rokiem życia. Dlatego też ten rodzaj cukrzycy nazywa się młodzieńczą. Objawy cukrzycy typu 2: niewyjaśniona utrata wagi pomimo normalnego odżywiania; wzmożone pragnienie zmuszające do wypijania ponad 3 l płynów dziennie; częste oddawanie dużych ilości moczu; osłabienie; częste zakażenia i trudne gojenie się ran; senność w ciągu dnia nie do opanowania.
Co to jest otyłość: jest przewlekłą chorobą spowodowana nadmierną podażą energii zawartej w pokarmach w stosunku do zapotrzebowania organizmu, skutkiem czego jest magazynowanie nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej. Otyłości towarzyszą liczne powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego i innych narządów. BMI (Body Mass Index) czyli Wskaźnik Masy Ciała charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem. Obliczając BMI możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Liczne badania epidemiologiczne wykazały, że BMI dobrze koreluje z masą tej tkanki oraz umożliwia ocenę zagrożenia śmiertelnością i chorobowością. Wskaźnik ten obliczamy według nst. wzoru:
BMI = masa ciała w kg podzielona przez wzrost w m2
Osoby o BMI przekraczającym 25 kg/m2 mają nadwagę, przy BMI od 30 kg/m2 mówimy o otyłości.
Biblioteka ma swoje plany na ciąg dalszy. Zamierza stworzyć biblioteczny kącik zdrowia, gdzie dostępna będzie odpowiednia literatura, broszury i ulotki. Na dobry początek zakupiła w ramach grantu cztery tytuły. Są to:
„Apteka żywności” Jeana Carpera o nowych i niezwykłych odkryciach leczniczego działania żywności,
„Choroby układu pokarmowego” dr Jadwigi Górnickiej z cennymi poradami profilaktycznymi oraz przepisami na skuteczne masaże, działające lepiej niż środki przeciwbólowe
„Antyrak” dr Davida Servan-Schreibera, czyli naturalne metody walki z rakiem i ryzykiem nowotworów,
„Radość życia” Davida D.Burnsa z dziedziny terapii zaburzeń nastroju.
Podczas prelekcji ogłosiła nabór chętnych do bibliotecznej sekcji nordic walking - na zdrowie, dla kondycji i przeciw otyłości. Raz na kwartał będzie zapraszała specjalistów i osoby posiadające wiedzę z zakresu profilaktyki zdrowia, aby odpowiednio stymulować edukację lokalnej społeczności. Wśród uczestników rozdysponowano torby ekologiczne, notesy, długopisy oraz broszury dot. profilaktyki zdrowotnej, w tym książeczki pomiarów ciśnienia tętniczego przekazane w ramach projektu.
Uczestnicy spotkania, a także wszystkie osoby zainteresowane tematyką zdrowia mieli możliwość zadawania pytań pani Marzenie Krysa za pomocą gadu gadu w środę dnia 30 stycznia między godzinami 15.00 do 17.00. Wszelkich informacji udzielała bibliotekarka pani Małgorzata Pilipaka pod nr telefonu 74 6629404. Oto kilka przykładowych pytań i odpowiedzi:
Czy nieleczona cukrzyca może powodować zaniki pamięci i napady agresji?Tak -stany spadku poziomu cukru mogą powodować złość.
W jaki sposób namówić osobę , która ma stwierdzoną cukrzycę i nie chce przyjmować leków do tego by podjęła leczenie?Proponuję udać sie do lekarza prowadzącego, można wypożyczyć aparat do pomiaru cukru i w domu wykonać choremu badanie. W Kłodzku jest poradnia diabetologiczna -rodzina może udać się w celu porady, lub wypożyczyć aparat do pomiaru cukru.
Czy osoba z cukrzycą powinna stosować jakąś specjalna dietę ? Należy starać się wprowadzić kaszę, ciemny makaron, biały ser, chude mięso, ograniczyć tłuszcze, cukry, miody, owoce np. banany.
Czy cukrzyca może powodować, że po zmroku słabiej widać? I gdy jest ciemno rozmazuje się obraz?Tak -cukrzyca uszkadza nerwy wzrokowe, możne dojść do utraty wzroku, u ludzi rożnie nasilone są objawy.
Jakie badania należy wykonywać przy otyłości? Pomiary ciśnienia krwi powinny być wykonywane często i badania cholesterolu i trójglicerydów .
